การมีประจำเดือนมีความสัมพันธ์กับการตกไข่ โดยเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนเพศหญิง เมื่อเพศหญิงมีการตกไข่และเซลล์ไข่ได้รับการปฏิสนธิกับเซลล์อสุจิจะทำให้ได้ไซโกต ไซโกตจะเจริญเป็นเอ็มบริโอและฟีตัสจนกระทั่งคลอดเป็นทารก แต่ถ้าไม่มีการปฏิสนธิเซลล์ไข่จะสลายตัว ผนังด้านในมดลูกรวมทั้งหลอดเลือดจะสลายตัวและหลุดลอกออก เรียกว่าประจำเดือน
การคุมกำเนิดเป็นวิธีป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ โดยป้องกันไม่ให้เกิดการปฏิสนธิ เช่น การใช้ถุงยางอนามัย การกินยาคุมกำเนิด หรือป้องกันไม่ให้มีการฝังตัวของเอ็มบริโอโดยการใส่ห่วงคุมกำเนิด การคุมกำเนิดมีทั้งการคุมกำเนิดชั่วคราว และคุมกำเนิดถาวร การคุมกำเนิดแบบชั่วคราว เป็นการป้องกันการตั้งครรภ์ในช่วงเวลาที่ไม่พร้อมจะมีบุตร และสามารถกลับมาตั้งครรภ์เมื่อหยุดการคุมกำเนิด ส่วนการคุมกำเนิดแบบถาวรเป็นการคุมกำเนิดในกรณีที่มีบุตรเพียงพอต่อความต้องการแล้ว และไม่ต้องการมีบุตรอีก
ตัวชี้วัด
ว1.2 ม.2/12 อธิบายการตกไข่การมีประจำเดือน การปฏิสนธิและการพัฒนาของไซโกตจนคลอดเป็นทารก
ว1.2 ม.2/16 เลือกวิธีการคุมกำเนิดที่เหมาะสมกับสถานการณ์ที่กำหนด
ว1.2 ม.2/17 ตระหนักถึงผลกระทบของการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร โดยการประพฤติตนให้เหมาะสม
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ด้านความรู้ ความเข้าใจ (K)
- อธิบายการตกไข่ การมีประจำเดือน การปฏิสนธิของเซลล์ไข่และอสุจิ และการพัฒนาของไซโกตจนคลอดเป็นทารก
- บอกความแตกต่างระหว่างการคุมกำเนิดชั่วคราว และคุมกำเนิดถาวร
- ระบุวิธีการคุมกำเนิดชั่วคราวและการคุมกำเนิดถาวร
2. ด้านทักษะและกระบวนการ (P)
- จัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูลโดยเขียนแผนผังเพื่อสรุปความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของการมีประจำเดือนและการปฏิสนธิ และนำเสนอ
- ลงความเห็นจากข้อมูล โดยใช้ความรู้เกี่ยวกับการคุมกำเนิดแบบต่าง ๆ มาเลือกวิธีคุมกำเนิดจากสถานการณ์ที่กำหนด
3. ด้านคุณลักษณะ เจตคติ ค่านิยม (A)
- ความใจกว้าง โดยรับฟัง และประเมินแนวคิดต่าง ๆ ที่ผู้อื่นนำเสนอ
- การใช้วิจารณญาณ โดยรวบรวมแนวคิดจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ วิเคราะห์และให้เหตุผลแต่ละข้อมูลก่อนประเมินและตัดสินใจเลือกวิธีการคุมกำเนิด
- ตระหนักถึงผลกระทบของการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร โดยการประพฤติตนให้เหมาะสม
วิธีการ
1. สังเกตจากการตอบคำถามในชั้นเรียนและใบงาน
2. สังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการทำกิจกรรม
3. สังเกตคุณลักษณะเจตคติ ค่านิยม
4. สังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงคุณลักษณะอันพึงประสงค์
เครื่องมือ
1. แบบประเมินความรู้ความเข้าใจ
2. แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
3. แบบสังเกตคุณลักษณะเจตคติ ค่านิยม
4. แบบประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
5. แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์