มนุษย์หายใจเข้าเพื่อนำแก๊สออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายเพื่อนำไปใช้ในเซลล์และหายใจออกเพื่อกำจัดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย อากาศเคลื่อนที่เข้าและออกจากปอดได้เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงปริมาตรและความดันของอากาศภายในช่องอก ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำงานของกะบังลมและกระดูกซี่โครง
การแลกเปลี่ยนแก๊สออกซิเจนกับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในร่างกาย เกิดขึ้นบริเวณถุงลมในปอดกับหลอดเลือดฝอยที่ถุงลม และระหว่างหลอดเลือดฝอยกับเซลล์เพศ อายุ ความสูงของร่างกาย เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความจุอากาศของปอด การสูบบุหรี่ หรือสูดควันบุหรี่ ฝุ่นละออง ไอระเหยของสารเคมี หรือเป็นโรคเกี่ยวกับระบบหายใจบางโรค อาจมีผลให้ความจุอากาศของปอดลดลง ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้ความจุอากาศของปอดลดลง และควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อเพิ่มความจุอากาศของปอด
ตัวชี้วัด
ว1.2 ม.2/2 อธิบายกลไกการหายใจเข้าและออกโดยใช้แบบจำลอง รวมทั้งอธิบายกระบวนการแลกเปลี่ยนแก๊ส
ว1.2 ม.2/3 ตระหนักถึงความสำคัญของระบบหายใจ โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะ ในระบบหายใจให้ทำงานเป็นปกติ
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ด้านความรู้ ความเข้าใจ (K)
- อธิบายการหายใจเข้าและการหายใจออก และการแลกเปลี่ยนแก๊สของมนุษย์
- ระบุปัจจัยที่ส่งผลต่อความจุอากาศของปอด
2. ด้านทักษะและกระบวนการ (P)
- การตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป จากแผนภาพปริมาณแก๊สต่าง ๆ ในลมหายใจเข้าและออก
- ตีความหมายข้อมูล และลงข้อสรุปจากกราฟแสดงความจุอากาศของปอดในผู้ชายและผู้หญิง
3. ด้านคุณลักษณะ เจตคติ ค่านิยม (A)
- ความอยากรู้อยากเห็น โดยมีความกระตือรือร้น และตั้งคำถามที่สงสัยเกี่ยวกับการหายใจเข้าและออก และการแลกเปลี่ยนแก๊ส
- ตระหนักถึงความสำคัญของระบบหายใจ โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะ ในระบบหายใจให้ทำงานเป็นปกติ
วิธีการ
1. สังเกตจากการตอบคำถามในชั้นเรียนและใบงาน
2. สังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการทำกิจกรรม
3. สังเกตคุณลักษณะเจตคติ ค่านิยม
4. สังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงคุณลักษณะอันพึงประสงค์
เครื่องมือ
1. แบบประเมินความรู้ความเข้าใจ
2. แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
3. แบบสังเกตคุณลักษณะเจตคติ ค่านิยม
4. แบบประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
5. แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์