สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

บทบาทของข้าวที่มีต่อวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

  1. การปลูกข้าวและวิถีชีวิต
    • ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจหลักของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทำให้วิถีชีวิตของชาวบ้านส่วนใหญ่จะทำ
  2. ความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับข้าว
    • ข้าวมักปรากฏในพิธีกรรมทางศาสนาและความเชื่อ เช่น พิธีแรกนาขวัญในประเทศไทย การบวงสรวงเทพธิดาแห่งข้าวในอินโดนีเซีย และพิธีการเกี่ยวกับการเก็บเกี่ยวในประเทศลาว
  3. การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมผ่านข้าว
    • ข้าวกลายเป็นจุดเชื่อมโยงที่ช่วยแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมระหว่างประเทศ เช่น การส่งออกพันธุ์ข้าว การนำเสนอเมนูอาหารพื้นบ้าน เช่น ข้าวเหนียว ส้มตำ และข้าวผัด รวมถึงการจัดเทศกาลที่เกี่ยวกับข้าว เพื่อเชื่อมโยงชุมชนต่าง ๆ ในภูมิภาค

    วัฒนธรรมเกี่ยวกับข้าวในไทยมีความสำคัญ เพราะข้าวเป็นอาหารหลักของชีวิตประจำวันและมีบทบาทสำคัญในประเพณีต่างๆ เช่น พิธีแรกนาขวัญที่สะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ซึ่งการอนุรักษ์วัฒนธรรมข้าวจึงจำเป็นเพื่อรักษามรดกทางวัฒนธรรมของชาติ ส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน และกระตุ้นเศรษฐกิจในชุมชนผ่านการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารและการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

             มรดกทางวัฒนธรรม หมายถึง สถานที่ที่มีความโดดเด่นของมนุษยชาติ ที่ควรค่าแก่การจารึกไว้ในรายการมรดลโลก เพื่อให้ได้รับความคุ้มครองให้คงอยู่กับคนรุ่นหลังต่อไป

ยกตัวอย่างจากแต่ละภูมิภาค

      - ภาคเหนือ: การตัดตุง, การบูชาอินทขิล

      - ภาคอีสาน: แคน, บุญบั้งไฟ

      - ภาคกลาง: ลิเก, ประเพณีรับบัว

      - ภาคใต้: หนังตะลุง, การชักพระ

 

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

1. ด้านความรู้

บอกบทบาทของข้าวที่มีต่อวัฒนะรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และยกตัวอย่างมรดกทางวัฒนธรรมของภูมิภาคต่าง ๆ ได้

2. ด้านทักษะกระบวนการ

ศึกษาวัฒนธรรมข้าวในภูมิภาคเอเชีย และเปรียบเทียบมรดกทางวัฒนธรรมของภูมิภาคต่าง ๆ ได้

3. ด้านคุณลักษณะ

เห็นความสำคัญของแนวทางการอนุรักษ์วัฒนธรรมเกี่ยวกับข้าวไทย และการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมได้

 

การวัดผลและประเมินผล

วิธีการ

- ตั้งคำถามนำและให้นักเรียนร่วมกันอภิปราย

- การทำกิจกรรม

เครื่องมือ

- คำถามนำ

- แบบประเมินการเรียนรู้

เกณฑ์การวัด

- นักเรียนตอบคำถามถูกต้องมากกว่าร้อยละ 60

- เกณฑ์คุณภาพการประเมิน(RUBRIC SCORE)      

ปีการศึกษา 2568 / 1
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2
กลุ่มสาระ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
หน่วย หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง สร้างสังคมสันติภาพ
ชั่วโมง สร้างสังคมสันติภาพ
เรื่อง ข้าววัฒนธรรมร่วมรากอุษาคเนย์, มรดกทางวัฒนธรรมของภูมิภาค 26 ส.ค. 68