การแต่งบทประพันธ์ เป็นการนำถ้อยคำมาเรียบเรียงให้เป็นระเบียบตามรูปแบบที่กำหนดไว้ให้มีสัมผัสที่ไพเราะ เช่น โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน ร่าย เป็นต้น ซึ่งแต่ละชนิดมีรูปแบบและวิธีการประพันธ์ที่แตกต่างกันตามคณะและฉันทลักษณ์ของชนิดคำประพันธ์นั้น ๆ โดยระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ก็มีวรรณคดีในบทเรียนให้ได้ศึกษาเช่น กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน นิราศภูเขาทอง โคลงโลกนิติ และอีกมากมาย ซึ่งแต่ละเรื่องจะมีการแต่งบทประพันธ์รูปแบบต่าง ๆ ใช้ในการบรรยายและสื่อความเรื่องราวนั้น ๆ อันควรค่าแก่การศึกษารูปแบบงานเขียนจากวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ อย่างยิ่ง ทั้งนี้กลอนนิราศถือเป็นบทประพันธ์แบบหนึ่งที่ควรค่าแก่การศึกษาเพราะกลอนนิราศทำหน้าที่เหมือนสมุดบันทึกการเดินทางของนักกวีในเวลานั้น
การให้นักเรียนได้ศึกษาลักษณะคำประพันธ์ประเภทกลอนนิราศ และฝึกยกตัวอย่างงานเขียนประเภทร้อยกรองจากวรรณคดีในบทเรียนแล้วฝึกแต่งบทประพันธ์ชนิดต่าง ๆ เช่น กาพย์ หรือ โคลง จะเป็นการฝึกทักษะงานเขียนประเภทการแต่งบทประพันธ์และเป็นการพัฒนาทักษะความคิดสร้างสรรค์ในการสร้างบทประพันธ์
ตัวชี้วัด
ท 1.1 ม.1/1 อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้องเหมาะสมกับเรื่อง
ท 2.1 ม.1/2 เขียนสื่อสารโดยใช้ ถ้อยคำถูกต้อง ชัดเจน เหมาะสมและสละสลวย
ท 3.1 ม.1/3 พูดแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์เกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู
ท 3.1 ม.1/5 แต่งบทร้อยกรอง
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ระบุสิ่งที่เห็นแล้วเขียนสื่อสารได้
2. เขียนบรรยายประสบการณ์จากสิ่งที่เห็นหรือสถานการณ์สมมุติได้
3. สะท้อนประโยชน์การเขียนร่างผลงานและนำเสนอได้
วิธีการ
1. ตอบคำถามจากชุดคำถามขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
2.ประเมินใบงาน ที่ 10 ด้วยประเมินแบบประเมินสมรรถนะจากการแต่งบทประพันธ์
3. ประเมินสมรรถนะด้วยแบบสังเกตพฤติกรรมตามตัวบ่งชี้คุณลักษณะอันพึงประสงค์
เครื่องมือ
1. แบบประเมินการอ่านขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
2. แบบประเมินสมรรถนะจากการแต่งบทประพันธ์
3. แบบสังเกตพฤติกรรมตามตัวบ่งชี้คุณลักษณะอันพึงประสงค์