สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

เชื้อเพลิงซากดึกดําบรรพ์เป็นเชื้อเพลิงที่ใช้แล้วหมดไปเนื่องจากต้องใช้เวลานานหลายล้านปีจึงจะเกิดขึ้นใหม่เชื้อเพลิงซากดึกดําบรรพ์เกิดจากการแปรสภาพของซากพืชและซากสัตว์ที่ตาย

และสะสมทับถมอยู่ในชั้นตะกอนใต้ผิวโลกเป็นเวลาหลายล้านปีภายใต้อุณหภูมิและความดันที่เหมาะสม เชื้อเพลิงซากดึกดําบรรพ์แบ่งออกเป็นถ่านหินและปิโตรเลียมปัจจัยที่ทําให้ถ่านหินและ

ปิโตรเลียมมีสมบัติบางอย่างที่แตกต่างกัน เช่น ชนิดของซากสิ่งมีชีวิตที่เป็นวัตถุต้นกําเนิดและสภาพแวดล้อมในการเกิดลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียมเป็นหินที่มีช่องว่างระหว่างเม็ดตะกอน

หรือเม็ดแร่และช่องว่างดังกล่าวมีลักษณะเชื่อมต่อกัน รวมถึงอาจเป็นหินเนื้อละเอียดหรือหินเนื้อต้นได้แต่ต้องมีรอยแตก รอยแยก หรือมีช่องว่างอยู่ในเนื้อหิน และ รอยแตกรอยแยก หรือช่องว่าง

ดังกล่าวมีลักษณะเขื่อมต่อกันปิโตรเลียมถูกกักเก็บอยู่ใต้ผิวโลกได้เพราะถูกปิดทับด้วยชั้นหินปิดกั้น และแหล่งกักเก็บปิโตรเลียมเป็นลักษณะโครงสร้างที่ปิโตรเลียมถูกกักเก็บอยู่ในหินกักเก็บปิโตรเลียม

และมีชั้นหินปิดกั้นปิดทับไว้

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

ตัวชี้วัด

ว 3.2 ม.2/1

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. เปรียบเทียบกระบวนการเกิด สมบัติและการใช้ประโยชน์ถ่านหินและปิโตรเลียม

2. บอกปัจจัยที่ทําให้ถ่านหินและปิโตรเลียมมีสมบัติบางอย่างที่แตกต่างกัน

3. อธิบายลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียมจากแบบจําลอง และยกตัวอย่างหินกักเก็บปิโตรเลียม

การวัดผลและประเมินผล

วิธีการประเมิณ

ด้านความรู้

ประเมิน

1. การบันทึกผลการอภิปรายเกี่ยวกับการเปรียบเทียบกระบวนการเกิดสมบัติและการใช้ประโยชน์ถ่านหินและปิโตรเลียม และปัจจัยที่ทําให้ถ่านหินและปิโตรเลียมมีสมบัติบางอย่างแตกต่างกัน ใบงานที่ 1
2. การบันทึกผลการทํากิจกรรม การตอบคําถามท้ายกิจกรรมเกี่ยวกับลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียมและยกตัวอย่างหินกักเก็บปิโตรเลียม ในใบงานที่ 2
3. การนําเสนอผลการทํากิจกรรมเกี่ยวกับลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียม หลังจากทํากิจกรรมที่ 1 หินกักเก็บปิโตรเลียมมีลักษณะเป็นอย่างไร

ด้านทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

ประเมิน

1. การบรรยายรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะของเนื้อหินทราย หินปูน และหินแกรนิต และการเปลี่ยนแปลงเมื่อมีการหยดน้ำมันพืชลงไปที่ผิวหน้าของหินทั้ง 3 ชนิด โดยไม่เพิ่มความคิดเห็น

              2. การตั้งสมมติฐานเพื่อบอกความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะเนื้อหินกับการกักเก็บน้ำมันพืชและมีเหตุผลประกอบได้

3. การลงความเห็นจากข้อมูลได้ด้วยตนเองหรือจากการชี้แนะของครูได้ว่า หินทรายกักเก็บน้ำมันพืชได้จากการสังเกตการซึมของน้ำมันพืชลงในหินทราย ส่วนหินปูนและหินแกรนิตไม่สามารถกักเก็บน้ำมันพืชได้เพราะน้ำมันพืชไม่ซึมลงไปในหินทั้ง 2 ชนิด ดังกล่าว ดังนั้นลักษณะของเนื้อหินทรายจึงเป็นลักษณะของหินที่สามารถกักเก็บน้ำมันพืชไว้ได้

4.  การกําหนดตัวแปรต้น ตัวแปรตามและตัวแปรที่ต้องการควบคุมให้คงที่ของการทดลองเรื่องหินกักเก็บปิโตรเลียมมีลักษณะอย่างไร ได้ครบถ้วนและถูกต้อง

5.การตีความหมายข้อมูลจากการสังเกตจากการรวบรวมข้อมูลจากการอภิปรายและจากการสร้างแบบจําลองได้ด้วยตนเองหรือจากการชี้แนะของครูได้ว่า น้ำมันพืชซึมลงไปในหินทรายได้เพราะผิวหน้าของหินทรายมีรอยต่อระหว่างเม็ดตะกอนหรือเม็ดแร่มองเห็นได้จากการสังเกตซึ่งแตกต่างจากหินปูนและหินแกรนิตที่เนื้อหินจะแน่นมองไม่เห็นรอยต่อหรือช่องว่าระหว่างผลึกแร่และลงข้อสรุปได้ว่า หินกักเก็บปิโตรเลียมตามธรรมชาติบางชนิดจะมีช่องว่างระหว่างเม็ดตะกอนหรือเม็ดแร่และช่องว่างดังกล่าวมีลักษณะเชื่อมต่อกัน

6. การอธิบายลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียมโดยใช้แบบจําลองที่สร้างขึ้นได้ถูกต้องด้วยตนเอง

หรือจากการชี้แนะของครู

ด้านจิตวิทยาศาสตร์

ประเมิน

              1. การสังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงความรอบคอบเกี่ยวกับความละเอียดถี่ถ้วนในการทํากิจกรรมกา          วางแผนการทํากิจกรรม การตรวจสอบความเรียบร้อยของอุปกรณ์หรือเครื่องมือก่อนทํากิจกรรม การ

ทํางานอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย

2. การนําหลักฐานหรือข้อมูลที่ได้จากการสังเกตจากการรวบรวมข้อมูลจากการอภิปรายและจากการสร้างแบบจําลอง มาใช้สนับการอธิบายเกี่ยวกับลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียม

3. การเก็บรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ จากการทํากิจกรรม การนําเสนอข้อมูลหรือผลการทํากิจกรรม ตามผลที่ได้จริงหรือตามที่ปรากฏจริง ถึงแม้จะแตกต่างจากผู้อื่น

4. การแปลความหมายข้อมูลโดยใช้หลักฐานหรือข้อมูลต่าง ๆ จากการทํากิจกรรม ตามผลการทํากิจกรรมที่ได้จริงหรือตามที่ปรากฏจริงอย่างมีเหตุและผล

5. การสังเกตพฤติกรรมที่แสดงถึงความตั้งใจในการทํากิจกรรม การทํางานที่ได้รับมอบหมายให้เสร็จตามกําหนดและตรงต่อเวลา อดทนแม้การทํากิจกรรมจะมีปัญหาและใช้เวลา

ด้านสมรรถนะที่ต้องการให้เกิดกับผู้เรียน

ประเมิน

ประเมินจาก

1. การจัดการตนเอง โดยทํากิจกรรมและนําเสนอผลการทํากิจกรรมได้เสร็จทันเวลาที่กําหนดไว้

2. การสื่อสาร โดยใช้ภาพข้อความหรือสัญลักษณ์ต่างๆเพื่ออธิบายลักษณะของหินกักเก็บปิโตรเลียม ให้เข้าใจได้ง่ายและถูกต้อง 

เครื่องมือ

- ใบความรู้ที่ 1 เชื้อเพลิงซากดึกดําบรรพ์

- ใบงานที่ 1 เชื้อเพลิงซากดึกดําบรรพ์