สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

 ปัจจัยตามธรรมชาติที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินในแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน ซึ่งควรได้ข้อสรุปว่าในธรรมชาติฝนที่ตกลงมาที่ผิวโลกจะไหลไปตามภูมิประเทศจากที่สูงลงสูงที่ต่ำด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก

ขณะที่น้ำไหลไปตามผิวโลกกระแสน้ำจะกัดเซาะผิวโลกให้กลายเป็นร่องน้ำเล็ก ๆ และ น้ำจะไหลไปรวมกันในพื้นที่ที่มีลักษณะเป็นแอ่งหรือมีโครงสร้าง ที่สามารถกักเก็บน้ำไว้ได้ ซึ่งถือเป็นต้นกําเนิดของการเกิดแหล่งน้ำผิวดิน 

แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ ระยะเวลาในการกัดเซาะของน้ำในพื้นที่ ปริมาณน้ำในแต่ละฤดู ปริมาณฝนที่ตกในพื้นที่ ภูมิประเทศ โครงสร้างทาง ธรณีวิทยาของหินในพื้นที่

ตลอดจนชนิดของดิน หิน แร่ หรือ ตะกอนซึ่ง มีความทนทานต่อการกัดเซาะของน้ำไม่เท่ากัน 

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

ตัวชี้วัด

ว 2.3 ม.2/8

จุดประสงค์การเรียนรู้

ด้านความรู้

1. อธิบายกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดินจากแบบจําลอง

2. ระบุปัจจัยที่ทําให้แหล่งน้ำผิวดินในแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกันจากแบบจําลอง

ด้านทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

1. การลงความเห็นจากข้อมูล เกี่ยวกับลักษณะของกองตะกอนที่เกิดจากการปล่อยน้ำลงบนกองตะกอนด้วยระยะเวลาที่แตกต่างกัน และด้วยชนิดของกองตะกอนที่แตกต่างกันจากแบบจำลอง

2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป จากการสังเกต จากการรวบรวมข้อมูล จากการอภิปรายและจากการสร้างแบบจําลอง เกี่ยวกับ กระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดินและปัจจัยที่ทําให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกัน

3. การสร้างแบบจำลองเพื่ออธิบายกระบวนการ เกิดแหล่งน้ำผิวดิน และปัจจัยที่ทําให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกัน

ด้านจิตวิทยาศาสตร์

  1. ความรอบคอบ ความละเอียดถี่ถ้วนในการทำกิจกรรม การวางแผนการทำกิจกรรม การตรวจสอบความเรียบร้อยของอุปกรณ์หรือ เครื่องมือต่าง ๆ รวมถึงการทํางานอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย 
  2.  ความเชื่อมั่นต่อหลักฐาน โดยใช้หลักฐานที่ได้จากการสังเกตและจากการสร้างแบบจำลองมาใช้สนับสนุนการอธิบายเกี่ยวกับกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดินและปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน
  3. ความซื่อสัตย์ ในการเก็บรวบรวมหลักฐาน หรือข้อมูลต่าง ๆ จากการทํากิจกรรมให้มากที่สุด และเขียนหรือบอกข้อมูลที่ปรากฏตามความเป็นจริง 

4. วัตถุวิสัย การแปลความหมายข้อมูลให้ สอดคล้องกับหลักฐานหรือข้อมูลอย่างเท่ียงตรง ไม่มีอคติ ไม่นํา ความเชื่อส่วนตัว หรือไม่ใส่ข้อคิดเห็นของตนเองในการแปลความหมายข้อมูล 

  1. ความมุ่งมั่นอดทน โดยมุ่งมั่นตั้งใจในการ ทำกิจกรรม เพื่อนําไปสู่การอธิบายเกี่ยวกับ กระบวนการเกิดแหล่งน้ำ

ด้านสมรรถนะที่ต้องการให้เกิดกับผู้เรียน

1.การจัดการตนเองโดยกํากับหรือพาตนเอง ให้ลงมือทำกิจกรรมที่ได้กําหนดไว้ มีความ พยายาม อดทน และมุ่งมั่นในการทำกิจกรรมให้สําเร็จ 

2. อธิบายปรากฏการณ์ในเชิงวิทยาศาสตร์ โดยการใช้ข้อมูลท่ีได้จากการสังเกตและจากการ สร้างแบบจําลองมาใช้แปลความหมายและอธิบายเกี่ยวกับกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดินและปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกัน 

3. การประเมินและออกแบบกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เพื่อสํารวจตรวจสอบเกี่ยวกับการ เปลี่ยนแปลงของกองตะกอนชนิดเดียวกันที่ถูกกัดเซาะจากน้ำด้วยระยะเวลาที่แตกต่างกัน และการเปลี่ยนแปลงของกองตะกอนต่างชนิดกันที่ถูกกัดเซาะด้วยปริมาณน้ำเท่ากัน 

4. การแปลความหมายข้อมูลและการใช้ประจักษ์พยานในเชิงวิทยาศาสตร์ โดย การตีความหมายข้อมูล วิเคราะห์และสร้าง ข้อสรุปอย่างสมเหตุสมผลจากข้อมูลที่ได้จากการสังเกตและจากการสร้างแบบจําลอง ในการอธิบายเกี่ยวกับกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดิน และปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน 

การวัดผลและประเมินผล

วิธีการ

ด้านความรู้ 

1. การตอบคำถามในใบงาน  เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงลักษณะของกองตะกอน และปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินในแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน รวมถึงการเชื่อมโยงความรู้จากการทำกิจกรรมไปสู่ปรากฏการณ์ในธรรมชาติ

2. การนำเสนอผลการทำกิจกรรมเกี่ยวกับกระบวนการเกิดแหล่งนํา้ผิวดิน และปัจจัย ที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน 

ด้านทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

          โดยประเมินจาก

ประเมิน

  1. การลงความเห็นจากข้อมูลได้ว่า การปล่อย น้ำลงบนกองทรายและกองกรวดจะทำให้กองตะกอนถูกกัดเซาะ ซึ่งลักษณะของกองตะกอนที่ถูกกัดเซาะจะแตกต่างกันตามระยะเวลาที่ปล่อยน้ำลงบนกองตะกอนและตามชนิดของกองตะกอนที่แตกต่างกัน

      2. การตีความหมายข้อมูลและการลงข้อสรุป จากการรวบรวมข้อมูล อภิปราย และสร้างแบบจำลองได้ด้วยตนเองหรือจาก การชี้แนะของครูได้ว่า แหล่งน้ำผิวดินแต่ละ แหล่งอาจมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันขึ้น อยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ตามธรรมชาติ

     3. การสร้างแบบจำลอง จากการใช้แบบจำลองอธิบายกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดิน และปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินในแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน

ด้านจิตวิทยาศาสตร์

โดยประเมินจาก

  1. ความรอบคอบ จากพฤติกรรมที่แสดงความ รอบคอบและความละเอียดถ่ีถ้วนในการทำกิจกรรม การวางแผนการทำกิจกรรม การ ตรวจสอบความเรียบร้อยของอุปกรณ์หรือ เครื่องมือก่อนทำกิจกรรม การทํางานอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย
  2. ความเชื่อมั่นต่อหลักฐาน จากพฤติกรรมที่มีการนำหลักฐานหรือข้อมูลที่ได้จากการสังเกตและจากการ
  3. สร้างแบบจำลองมาใช้สนับสนุนการอธิบายกระบวนการเกิดแหล่งน้ำผิวดินและปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีลักษณะแตกต่างกัน
  4. ความซื่อสัตย์ จากการนำเสนอข้อมูลหรือผลการทำกิจกรรมตามผลที่ได้จริงหรือที่ปรากฏจริง ถึงแม้จะแตกต่างจากผู้อื่น

        5. วัตถุวิสัย จากการแปลความหมายข้อมูลโดยใช้หลักฐาน หรือข้อมูลต่าง ๆ   จากการทํากิจกรรมตามผลการทํากิจกรรมที่ได้จริงหรือตามที่ปรากฏจริง และอย่างมีเหตุผล 

        6. ความมุ่งมั่นอดทน จากพฤติกรรมที่แสดงถึงความตั้งใจในการทำ กิจกรรม ให้เสร็จตามกําหนด อดทนต่อปัญหา

ด้านสมรรถนะ

          โดยประเมินจาก

1. การจัดการตนเอง จาก การทํากิจกรรมและนําเสนอผลการทํากิจกรรมได้เสร็จทันเวลาที่กําหนด

2. การอธิบายปรากฏการณ์ในเชิงวิทยาศาสตร์ จากการตอบคำถามในใบงาน และการนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับกระบวนการเกิด แหล่งน้ำผิวดินและปัจจัยที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกัน

3. การประเมินและออกแบบกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ จากการระบุตัวแปรที่ใช้ในการสำรวจตรวจสอบเกี่ยวกับกองตะกอนชนิดเดียวกันที่ถูกกัดเซาะจากน้ำด้วยระยะเวลาที่แตก ต่างกัน และลักษณะของกองตะกอนต่างชนิดกันที่ถูกกัดเซาะด้วยปริมาณน้ำเท่ากัน

 4. การแปลความหมายข้อมูลและการใช้ประจักษ์พยานในเชิงวิทยาศาสตร์ จากการตอบคำถามในใบงาน ซึ่งมีการตีความหมายข้อมูล วิเคราะห์และสร้างข้อสรุปอย่างสมเหตุสมผลจากข้อมูลที่ได้จากการสังเกตและจากการสร้างแบบจำลองในการอธิบายเกี่ยวกับกระบวนการ เกิดแหล่งน้ำผิวดิน และปัจจัย ที่ทําให้แหล่งน้ำผิวดินแต่ละแหล่งมีลักษณะ แตกต่างกัน 

 เครื่องมือ

-ใบงานที่ 2  ปัจจัยใดที่ทำให้แหล่งน้ำผิวดินมีลักษณะแตกต่างกัน

-ใบความรู้ที่ 1 แหล่งน้ำผิวดิน

ปีการศึกษา 2566 / 1
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2
กลุ่มสาระ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
หน่วย หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 น้ำเพื่อชีวิต
ชั่วโมง น้ำเพื่อชีวิต
เรื่อง แหล่งน้ำผิวดิน (2) 10 ก.ค. 66 (มีใบงาน ใบกิจกรรม)