การวิเคราะห์ วิจารณ์ จะต้องแยกแยะเนื้อหาให้เข้าใจในส่วนต่าง ๆ แล้วจึงอธิบายเหตุผล
ประกอบการแสดงความคิดเห็น เพื่อนำไปสู่ข้อสรุปความคิดเห็นที่คล้อยตาม การพูดวิเคราะห์และวิจารณ์เรื่องที่ฟังและดูอย่างมีเหตุผล จะเกิดประโยชน์ทั้งต่อผู้พูดและผู้ฟังให้สามารถนำข้อคิดมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต ซึ่งการพูดวิเคราะห์และวิจารณ์เรื่องที่ฟังและดูต้องมีความรู้เรื่องหลักการฟัง การดู และการพูด และมีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด
-แบบประเมินการพูดวิเคราะห์ วิจารณ์ตามประเด็นที่กำหนดจากเรื่องที่ฟังและดู