DLTV มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

บทร้อยกรองเป็นคำประพันธ์ที่แต่งขึ้นโดยมีข้อบังคับหรือฉันทลักษณ์ จำกัดคำและวรรคตอนให้สัมผัสกันไพเราะตามเกณฑ์ที่ได้วางไว้ในฉันทลักษณ์ เช่น กลอนสุภาพ โคลงสี่สุภาพ กาพย์ยานี 11 และกาพย์ฉบับ 16 ฯลฯ คำว่า “บทร้อยกรอง” มีคำที่ใช้เรียกแตกต่างกันหลาย ๆ อย่าง เช่น คำประพันธ์คำประพันธ์ร้อยกรอง กาพย์กลอน กวีนิพนธ์หรือบทกวีซึ่งมีคุณค่าต่อผู้อ่าน การอ่านบทร้อยกรองให้พิจารณาลักษณะบทประพันธ์ก่อนว่าเป็นชนิดใด ต่อมาพิจารณาคำที่ปรากฏ ต่อมาคือการแบ่งวรรคเมื่อแบ่งแล้วให้ฝึกอ่านจนเกิดความชำนาญ

กาพย์ยานี 11 เป็นคำประพันธ์ไทย ประเภทกาพย์ที่กวีนิยมแต่งมากที่สุด มีรูปแบบดังนี้ บทหนึ่งมีสองบาทเรียกว่า บาทเอกและบาทโท บาทละ 11 คำ วรรคหน้ามี 5 คำ แบ่งการอ่านได้ 2/3 วรรคหลัง 6 คำ แบ่งจังหวะการอ่านได้ 3/3 สำหรับวรรณคดีเรื่องกาพย์พระไชยสุริยามีการนำเอากาพย์ชนิดต่าง ๆ มาแต่งร้อยเรียงเป็นเรื่องราว รวมถึงมีการนำเอามาสวดเพื่อให้เกิดการจดจำหนังสือและคำได้ เรียกว่า “กลอนสวด”

การให้นักเรียนได้ฝึกอ่านบทร้องกรองชนิดกาพย์ยานี 11 โดยใช้ทำนองเสนาะและทำนองกลอนสวดจากผู้เชี่ยวชาญหรือจากการสื่อวีดิทัศน์ที่เชื่อถือได้จากนั้นประเมินความสามารถในการอ่านจึงเป็นทักษะที่จะช่วยทำให้ได้แนวทางการอ่านบทประพันธ์ทั้ง 2 ทำนองอีกทั้งเป็นการฝึกการออกเสียงภาษาไทยให้ชัดเจน เป็นจังหวะอีกด้วย